Η μαστορική τέχνη της πέτρας στα χωριά των Γρεβενών

Στην Καλλονή Γρεβενών ένα χωριό υπόδειγμα λαϊκής αρχιτεκτονικής, κτισμένο από πρωτομαστόρους της πέτρας με τις περισσότερες κατοικίες να φέρουν σφραγίδες στον εσωτερικό τους διάκοσμο από τον διασημότερο τεχνίτη της πέτρας της ανατολικής Πίνδου τον Κάλφα Βράγκα στο όνομα Γιώργο Λάζο, πραγματοποιήθηκε για τρείς ημέρες ένα εργαστήριο Λιθοδομής, σε συνεργασία ντόπιων μαστόρων, καθηγητών και φοιτητών του Α.Π.Θ. και του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας. Όπως σχολίασε ένας εκ των λιγοστών πρωτομαστόρων της λιθοδομής ο Γρεβενιώτης Αθανάσιος Πόραβος που συμμετείχε και στην αποκατάσταση του γεφυριού της Πλάκας, ο στόχος του εργαστηρίου ήταν «η ανάδειξη της αρχιτεκτονικής κληρονομιάς του Βοΐου και των Γρεβενών, η γνωριμία με τις τεχνικές της πέτρας και η κατανόηση της σημασίας της αποκατάστασης παραδοσιακών κατασκευών». Στο εργαστήριο συμμετείχαν πολλοί φοιτητές από τα τμήματα Πολιτικών Μηχανικών και Αρχιτεκτόνων των πανεπιστημίων ΑΠΘ και Θεσσαλίας καθώς και άλλοι που θέλουν να γνωρίσουν με περισσότερο επιστημονικό τρόπο τις τεχνικές επεξεργασίας της πέτρας στις κατοικίες και τα καλντερίμια. Πλάνα από Τρίτη 19 Αυγούστου 2025.

ΑΠΕ-ΜΠΕ/ΑΠΕ-ΜΠΕ/ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΣΤΡΑΒΟΥ

Οι πελεκάνοι της πέτρας που έκτισαν μονότοξα και πολύτοξα γεφύρια, πραγματικά στολίδια και έργα λαϊκής Αρχιτεκτονικής, σήκωσαν εκκλησιές και κωδωνοστάσια αλλά και περίτεχνες πέτρινες κατοικίες με σκαλιστούς εσωτερικούς διακόσμους στα χωριά της Ανατολικής Πίνδου που ανήκουν στα Γρεβενά και την Κοζάνη δεν υπάρχουν και μαζί τους έχει χαθεί μεγάλο μέρος της μαστορικής τέχνης. Οι ανάγκες αναστήλωσης και συντήρησης πολλών πέτρινων κτισμάτων του 19ου και 20 ου αιώνα πολλές φορές «σκοντάφτουν» στην έλλειψη τεχνητών που διαθέτουν γνώσεις στην επεξεργασία της πέτρας στην Κατασκευή και αποκατάσταση λίθινων κατασκευών.

Το εργαστήριο «Κατασκευή και αποκατάσταση λίθινων κατασκευών», που διοργάνωσε το ΑΠΘ, ήταν αφιερωμένο στη λιθοδομή, την τέχνη της πέτρας και τη διατήρηση της παραδοσιακής αρχιτεκτονικής και περιλάμβανε εισηγήσεις από καθηγητές πανεπιστημίων, μηχανικούς και ερευνητές, καθώς και βιωματικές δράσεις μέσα στους οικισμούς. Όπως σχολίασε ένας εκ των λιγοστών πρωτομαστόρων της λιθοδομής ο Γρεβενιώτης Αθανάσιος Πόραβος που συμμετείχε και στην αποκατάσταση του γεφυριού της Πλάκας, ο στόχος του εργαστηρίου ήταν «η ανάδειξη της αρχιτεκτονικής κληρονομιάς του Βοϊου και των Γρεβενών, η γνωριμία με τις τεχνικές της πέτρας και η κατανόηση της σημασίας της αποκατάστασης παραδοσιακών κατασκευών».

Στο εργαστήριο συμμετείχαν πολλοί φοιτητές από τα τμήματα Πολιτικών Μηχανικών και Αρχιτεκτόνων των πανεπιστημίων ΑΠΘ και Θεσσαλίας καθώς και άλλοι που θέλουν να γνωρίσουν με περισσότερο επιστημονικό τρόπο τις τεχνικές επεξεργασίας της πέτρας στην κατασκευή κατοικιών, τις ειδικές τεχνικές στην κατασκευή στέγης και καλντεριμνιών αλλά και τεχνοτροπίες ως προς τον εσωτερικό διάκοσμο της πέτρινης κατοικίας. Ο Αθανάσιος Πόραβος εξήγησε μιλώντας στο ΑΠΕ ΜΠΕ την αναγκαιότητα να υπάρξουν σήμερα νέα ταλέντα που θα γνωρίζουν την επεξεργασία της πέτρας τις τεχνικές της λιθοδομής αφού πρόκειται για μια κουλτούρα που κινδυνεύει να χαθεί.

Eλληνικά αρωματικά φαρμακευτικά φυτά - Τσάι του Βουνού από περιοχές της Κοζάνης

Η περιοχή της Κοζάνης έχει να επιδείξει πλήθος αυτοφυών πληθυσμών τσαγιού, το υψόμετρο (ακόμα και άνω των 700 μέτρων) και η ιδιαίτερη μορφολογία που παρουσιάζει το μικροκλίμα της περιοχής προσφέρουν πληθώρα ποικιλιών τσαγιού με πολλά οφέλη για την υγεία μας. Έχουν γίνει πολλές έρευνες γύρω από το συγκεκριμένο φυτό, οι οποίες έχουν καταλήξει στο συμπέρασμα ότι το τσάι του βουνού συμβάλει στην πρόληψη ασθενειών όπως είναι η νόσος Alzheimer, η υπέρταση, η οστεοπόρωση τέλος σημαντικά είναι τα οφέλη στο πεπτικό σύστημα στην ανακούφιση από στομαχόπονο και την δυσπεψία.

Κατανοώντας λοιπόν τα ανωτέρω πολλοί επαγγελματίες αγρότες της Κοζάνης άδραξαν την ευκαιρία και σε συνδυασμό ένα καλό εισόδημα που μπορεί να προσφέρει η νέα αυτή ανθεκτική και δυναμική καλλιέργεια, ασχολούνται με προσήλωση και προσπαθούν να αναδείξουν και να κάνουν γνωστό σε όλη την Ελλάδα το προϊόν τους. Στόχος τους να γνωρίσουν όλοι τα οφέλη στην βελτίωση της υγείας μας και στην απόλαυση ενός γευστικότατου αφεψήματος. Η συγκομιδή γίνεται πριν την πλήρη άνθιση και όταν τα ανθοφόρα στελέχη αρχίζουν να ξυλοποιούνται. Τότε η περιεκτικότητα των φύλλων σε αιθέριο έλαιο και σε άρωμα είναι η καλύτερη. Ανθίζει από τα μέσα Ιουνίου έως τα μέσα Ιουλίου, ανάλογα με τις καιρικές συνθήκες της περιοχής και συλλέγεται το υπέργειο τμήμα του φυτού. Τα ανθοφόρα στελέχη ξηραίνονται υπό σκιά με φυσική ξήρανση. Τις δύσκολες στιγμές που περνάει η περιοχή της Κοζάνης ίσως δώσει μια ανάσα σωτηρίας σε ανθρώπους που αναζητούν θέσεις εργασίας σε παροιμίες καλλιέργειες σε αρωματικών φυτά.AΠΕ-ΜΠΕ/Στραβού Δ.

Χαμηλές οι προσδοκίες από το μέγεθος της φετινής παραγωγής Κρόκου Κοζάνης

Αντιμέτωποι με το φαινόμενο των αλλαγών του Κλίματος και των επιπτώσεών τους στην καλλιέργεια του Κρόκου βρίσκονται οι καλλιεργητές της Κοζάνης, που για τρίτη συνεχή χρονιά βλέπουν την παραγωγή τους να βρίσκεται σε χαμηλά επίπεδα. Όπως αναφέρει, μιλώντας στο ΑΠΕ-ΜΠΕ, ο πρόεδρος του Συνεταιρισμού Κροκοπαραγωγων Κοζάνης, Βασίλης Μητσόπουλος, η συγκομιδή ξεκίνησε στις 26 Οκτωβρίου κι όπως όλα δείχνουν «θα κυμανθεί στα επίπεδα του 2022 και 2023, παρότι υπάρχει μια μικρή αύξηση των καλλιεργούμενων εκτάσεων, λίγο πάνω από τα 5.000 στρέμματα». Η συλλογή των λουλουδιών είναι δύσκολη και επίπονη διαδικασία καθότι οι εργάτες πρέπει να βρίσκονται συνεχώς, επί ώρες, σκυμμένοι στο έδαφος.

Το ημερομίσθιο μαζί με το εργόσημο είναι περίπου 60 ευρώ. «Το εργατικό δυναμικό, λόγω της δημογραφικής συρρίκνωσης αλλά και της απολιγνιτοποίησης, που ανάγκασε ορισμένους να φύγουν από την περιοχή, είναι λιγοστό», σημειώνει ο κ. Μητσόπουλος. Ο Συνεταιρισμός Κροκοπαραγωγών έχει σήμερα περί τα 1000 μέλη και η τιμή που πληρώνει στα μέλη του με την παράδοση του προϊόντος, είναι περίπου 2.000 έως 2.200 ευρώ/κιλό Κρόκου. Ο Κρόκος Κοζάνης είναι από τα πιο ακριβά μπαχαρικά του κόσμου κι είναι περιζήτητο αιώνες τώρα, για το υπέροχο χρώμα του, το άρωμα, τις φαρμακευτικές και αφροδισιακές του ιδιότητες. ΑΠΕ-ΜΠΕ/ΑΠΕ-ΜΠΕ/ Δημήτρης Στραβού-MPAwebTV